تاثیر هوش مصنوعی بر بازار کار و اشتغال

هوش مصنوعی (AI) چند وقتی است که روش زندگی و کار ما را تغییر داده و تأثیر آن بر آینده کاری موضوع بحث و گمانه‌زنی‌های زیادی شده است. از تظاهرات کارمندان در کشورهای مختلف به بهانه نگرانی از دست دادن کار و جایگزین شدن هوش مصنوعی به جای انسان گرفته تا رضایت صنعت‌های مختلف از سرعت گرفتن کارها، همگی از جمله تاثیرات مثبت و منفی هوش مصنوعی بر اشتغال و بازار کار است. پیشرفت‌های فناوری هوش مصنوعی، بازار کار را متحول کرده و مهارت‌هایی را که کارفرمایان برای کارکنان خود ارزش قائل هستند، تغییر داده است. اگر شما هم علاقه‌مند به اطلاع از تاثیر هوش مصنوعی بر بازار کار و اشتغال  هستید، با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

مختصری درباره هوش مصنوعی

وقتی اصطلاح هوش مصنوعی (AI) را می‌شنوید، ممکن است به ماشین‌های خودران، ربات‌ها، ChatGPT یا سایر ربات‌های چت هوش مصنوعی و تصاویری که به‌طور مصنوعی ساخته شده‌اند، فکر کنید. اما نگاه کردن به خروجی‌های هوش مصنوعی و درک نحوه عملکرد این فناوری و تأثیرات آن برای این نسل و نسل‌های آینده نیز مهم است.

هوش مصنوعی مفهومی است که به طور رسمی از دهه 1950 به وجود است؛ در آن زمان، هوش مصنوعی به عنوان توانایی ماشین برای انجام کاری که قبلاً به هوش انسانی نیاز داشت، تعریف می‌شد. این تعریف کاملاً گسترده بود و در طول دهه‌ها با پیشرفت‌های تحقیقاتی و فناوری، جزئی‌تر و دقیق‌تر شده است.

سطح هوش، انسان را از سایر موجودات زنده متمایز می‌کند؛ این هوش برای انجام بسیاری از کارها و تجربیات انسانی ضروری است. برخی از کارشناسان هوش را توانایی سازگاری، حل مشکلات، برنامه‌ریزی، بداهه‌گویی در موقعیت های جدید و یادگیری چیزهای جدید تعریف می کنند. با توجه به اینکه هوش به عنوان پایه‌ای برای تجربه انسانی تعریف می‌شود، تعجب‌آور نیست که انسان سعی کند آن را به طور مصنوعی در تلاش‌های علمی بازسازی کنیم. به همین دلیل است که هوش مصنوعی برای کمک به انسان به وجود آمده است. سیستم‌های هوش مصنوعی امروزی ممکن است برخی از ویژگی‌های هوش انسانی، از جمله یادگیری، حل مسئله، ادراک و حتی طیف محدودی از خلاقیت و هوش اجتماعی را نشان دهند.

در ابتدایی ترین حالت تعریف، هوش مصنوعی نرم افزاری است که رفتارهای انسانی را تقلید و تولید می‌کند – برنامه‌ریزی، تولید ایده، درک گفتار و تصاویر. هوش مصنوعی رشته‌ای است که علم کامپیوتر و مجموعه داده‌های قوی را ترکیب می‌کند تا امکان حل مسئله را فراهم کند. همچنین حوزه‌های فرعی یادگیری ماشین و یادگیری عمیق را در بر می‌گیرد که زیر مجموعه هوش مصنوعی هستند. این رشته‌ها متشکل از الگوریتم‌های هوش مصنوعی هستند و به دنبال ایجاد سیستم‌های خبره‌ای هستند که بر اساس داده‌های ورودی، اطلاعات را پیش‌بینی یا طبقه‌بندی می‌کنند.

تاثیرات مثبت و منفی هوش مصنوعی بر بازار کار

فناوری هوش مصنوعی می‌تواند از یک سو وظایف روتین را خودکار کند و به کارگران این امکان را می‌دهد تا روی کارهای پیچیده‌تر، خلاقانه‌تر و با ارزش‌تر تمرکز کنند. به عنوان مثال، نمایندگان خدمات مشتری می‌توانند از ابزارهای هوش مصنوعی برای خودکارسازی تعاملات معمول با مشتریان استفاده کنند و وقت خود را روی رسیدگی به مسائل پیچیده‌تر مشتری متمرکز کنند.

از سوی دیگر، هوش مصنوعی ممکن است باعث جابجایی کارگران در صنایع خاصی شود، مانند صنعت تولید، جایی که ماشین‌ها می‌توانند وظایف را با کارایی و دقت بیشتری نسبت به انسان‌ها انجام دهند. در چنین مواردی، کارگران باید دوباره آموزش ببینند و در مشاغل جدیدی که نیاز به مهارت‌های متفاوتی دارند، مهارت پیدا کنند.

در ادامه با مزایا و معایب هوش مصنوعی و تاثیر آن‌ها بر بازار کار آشنا می‌شویم.

1.      اتوماتیک کردن کارهای تکراری در اشتغال

یکی از بارزترین تاثیرات مثبت هوش مصنوعی بر بازار کار، اتوماسیون کارهای تکراری است. این موضوع می تواند شامل وظایفی مانند ورود داده‌ها، برنامه‌ریزی قرار ملاقات‌ها و حتی برخی از تعاملات خدمات مشتری باشد. اتوماتیک شدن کارهای تکراری می‌تواند منجر به افزایش کارایی و صرفه‌جویی در هزینه برای کسب و کارها شود، اما به این معناست که کارهایی که زمانی توسط انسان‌ها انجام می شد، اکنون توسط ماشین‌ها انجام می‌شود.

2.      ایجاد فرصت‌های شغلی جدید

در حالی که هوش مصنوعی می‌تواند برخی از وظایف انسان را به عهده بگیرد، فرصت‌های شغلی جدیدی نیز ایجاد می‌کند. کسب‌وکارها زمانی که فناوری هوش مصنوعی را به کار می‌گیرند، به متخصصانی نیاز دارند که بتوانند این سیستم‌ها را طراحی، توسعه و نگهداری کنند. این نیاز شامل نقش‌هایی مانند دانشمندان داده (دیتاساینتیست)، مهندسان هوش مصنوعی و مهندسان یادگیری ماشین می‌شود. به این ترتیب، یکی از تاثیرات مثبت هوش مصنوعی بر بازار کار، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید است.

3.      ایجاد تغییر در مهارت‌های مورد نیاز برای مشاغل

با رواج بیشتر فناوری هوش مصنوعی، مهارت‌های مورد نیاز برای مشاغل خاص تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال، مشاغلی که زمانی به کار دستی نیاز داشتند، اکنون ممکن است به مهارت های فنی بیشتری مانند برنامه‌نویسی و تجزیه و تحلیل داده‌ها نیاز داشته باشند. این بدان معناست که کارگران برای رقابتی ماندن در بازار کار نیاز به ارتقاء مهارت و بازآموزی بعضی کارها دارند.

4.      افزایش تقاضا برای مهارت‌های نرم

از آنجایی که هوش مصنوعی بسیاری از وظایف معمول برای انسان‌ها را بر عهده می‌گیرد، مشاغل باقی مانده به تفکر انتقادی و خلاقیت بیشتری نیاز دارند. این بدان معنی است که تقاضا برای مهارت‌های نرم مانند حل مسئله، ارتباط و همکاری افزایش خواهد یافت.

5.      جابجایی مشاغل

با افزایش استفاده از هوش مصنوعی، برخی از مشاغل منسوخ می‌شوند. این موضوع می‌تواند شامل مشاغلی باشد که به راحتی امکان خودکار شدن کارهایشان وجود دارد، مانند کارشناس ورود داده‌ها و خدمات مشتری. یکی از تاثیرات منفی هوش مصنوعی بر بازار کار همین جابجایی مشاغل است که می‌تواند منجر به بیکاری و نیاز به آموزش مهارت‌های جدید کارگران در این رشته‌ها شود.

6.      تاثیر بر دستمزد کارگران

یکی دیگر از تاثیرات منفی هوش مصنوعی بر بازار کار انسان را می‌توان در رکود دستمزد یا حتی کاهش دستمزد نیز احساس کرد. از آنجایی که هوش مصنوعی وظایف خاص انسان را بر عهده می‌گیرد، تقاضا برای نیروی انسانی در بعضی مشاغل کاهش می‌یابد و منجر به کاهش دستمزدها می‌شود. کارفرمایان ترجیح می‌دهند که با خرید دستگاه‌های مجهز به هوش مصنوعی، در هزینه و وقت خود صرفه‌جویی کنند.

7.      تاثیر هوش مصنوعی  بر اقتصاد گیگ

 اقتصاد گیگ (gig economy) که به عنوان نیروی کار گیگ نیز شناخته می‌شود، به افرادی اطلاق می شود که در مشاغل آزاد یا موقت کار می‌کنند. هوش مصنوعی می‌تواند تاثیرات مثبت و منفی بر اقتصاد گیگ نیز داشته باشد. بسیاری از مشاغل گیگ قابلیت خودکار شدن با هوش مصنوعی را دارند که این امر منجر به تقاضای کمتری برای نیروی انسانی در این مناطق می‌شود.

تاثیرات هوش مصنوعی بر بازار کار چه زمانی مشخص خواهد شد؟

بر اساس مطالعه اخیر مجمع جهانی اقتصاد، انتظار می رود تا سال 2025، هوش مصنوعی 75 میلیون شغل را در سراسر جهان خودکارسازی کند و در عین حال 133 میلیون شغل جدید به جای آنها ایجاد کند. این دگرگونی بازار کار چالش‌ها و فرصت‌هایی را برای کارگران و کارفرمایان به طور یکسان ایجاد می‌کند.

هوش مصنوعی چه تاثیری بر آینده کار و شغل خواهد داشت؟

تأثیرات هوش مصنوعی بر بازار کار در آینده به میزان پذیرش گسترده و سرعت ادغام آن در محیط کار بستگی دارد. بر اساس گزارش اخیر PwC (یکی از بزرگترین شرکت‌های خدمات مشاوره مدیریت، مشاوره مالی و سرمایه‌گذاری، مشاوره حقوقی و مالیاتی، بیمسنجی، خدمات حسابداری و حسابرسی در جهان)، تخمین زده می‌شود که 38 درصد مشاغل ایالات متحده تا اوایل دهه 2030 در معرض خطر بالای اتوماسیون قرار دارند.

با این حال، این بدان معنا نیست که همه مشاغل در معرض خطر هستند. همین گزارش نشان می‌دهد که مشاغل در بخش‌های مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و خدمات اجتماعی کمتر خودکار می‌شوند، زیرا به تعامل انسانی و همدلی بیشتری نیاز دارند.

ادغام هوش مصنوعی در محیط کار همچنین فرصت‌هایی را برای کارمندان فراهم می کند تا مهارت های جدید را بیاموزند و شغل خود را پیشرفت دهند. بر اساس گزارش موسسه بروکینگز (Brookings Institution – یک سازمان غیرانتفاعی غیر جانبدارانه آمریکایی از نوع اتاق فکر)، انتظار می‌رود مشاغل در زمینه‌هایی مانند تجزیه و تحلیل داده‌ها، توسعه نرم‌افزار و یادگیری ماشین در سال‌های آینده رشد کنند و فرصت‌های جدیدی را برای کارگران فراهم نمایند.

به طور کلی، تاثیرات هوش مصنوعی بر بازار کار، چه به صورت منفی چه مثبت، انکارناپذیر است. در نتیجه، برای پیش رفتن با این تاثیرات، باید خود را برای طیف گسترده‌ای از مشاغل در زمینه هوش مصنوعی و زمینه‌های مرتبط آماده کنید. برخی از مشاغلی که ممکن است بتوانید با مدرک هوش مصنوعی دنبال کنید عبارتند از:

• دانشمند علوم داده (Data Scientist): این افراد مسئولیت جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و تفسیر مجموعه داده‌های بزرگ برای کشف بینش و هدایت تصمیمات تجاری را بر عهده دارند.
• مهندس ماشین لرنینگ (Machine Learning Engineer): الگوریتم‌هایی را طراحی و توسعه می‌دهد که به ماشین‌ها اجازه می دهند یاد بگیرند و پیش‌بینی کنند.
• دانشمند پژوهش هوش مصنوعی (AI Research Scientist): انجام تحقیقات پیشرفته در زمینه هوش مصنوعی و کمک به توسعه فناوری های جدید از جمله کارهای دانشمند پژوهش هوش مصنوعی است.
• توسعه‌دهنده نرم‌افزار هوش مصنوعی (AI Software Developer): طراحی و ساخت راه‌حل‌های نرم‌افزاری که فناوری هوش مصنوعی را در خود جای داده است.
• تحلیلگر کسب و کار هوش مصنوعی (AI Business Analyst): تحلیلگران کسب و کار هوش مصنوعیبرای درک نیازهای کسب و کارها و پیاده سازی راه حل‌های هوش مصنوعی برای بهبود فرآیندها و افزایش رشد، با کسب و کارها کار می‌کنند.
• مدیر پروژه هوش مصنوعی (AI Project Manager): این پوزیشن شغلی رهبری تیم‌های توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی و همکاری با سهامداران برای برنامه‌ریزی، اجرا و مدیریت پروژه‌های هوش مصنوعی را بر عهده دارد.
• مهندس رباتیک (Robotics Engineer): مهندس رباتیک طراحی، ساخت و آزمایش ربات‌ها برای طیف گسترده‌ای از کاربردها، از جمله تولید، مراقبت های بهداشتی و نظامی را بر عهده دارد.
• مهندس پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing Engineer): این مهندسان الگوریتم‌هایی را توسعه می‌دهند که به ماشین ها اجازه می‌دهد زبان انسان را درک و تفسیر کنند.
• مهندس بینایی کامپیوتر (Computer Vision Engineer): طراحی و توسعه الگوریتم‌های بینایی کامپیوتری که به ماشین‌ها اجازه می‌دهد دنیای بصری را ببینند و تفسیر کنند از وظایف مهندس بینایی کامپیوتر است.

و در پایان این که…

مشاغلی که بیشتر در معرض خطر از دست دادن هوش مصنوعی هستند، مشاغلی هستند که کارهای آن‌ها تکراری و روتین و معمولی است و به راحتی می توان آنها را خودکار کرد.

تأثیر هوش مصنوعی بر بازار کار و مشاغل می‌تواند با توجه به کشور و منطقه متفاوت است. در کشورهای توسعه یافته احتمالاً هوش مصنوعی نسبت به کشورهای در حال توسعه تأثیر بیشتری بر مشاغل خواهد داشت. این امر به دلیل آن است که کشورهای توسعه یافته نسبت بیشتری از مشاغلی دارند که در معرض خطر خودکار شدن هستند.

تأثیر هوش مصنوعی بر بازار کار و مشاغل احتمالاً با توجه به صنعت نیز متفاوت است. به عنوان مثال، صنعت خدمات مالی احتمالاً بیشتر از صنعت مراقبت‌های بهداشتی تحت تأثیر هوش مصنوعی قرار می‌گیرد. این امر به دلیل آن است که صنعت خدمات مالی بیشتر به داده‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها متکی است؛ هوش مصنوعی در این حوزه‌ها پیشرفت‌های چشمگیری دارد.

تاثیر هوش مصنوعی بر مشاغل یک مسئله پیچیده است که پاسخ آسان و قطعی ندارد. با این حال، مهم است که در مورد چگونگی آماده شدن برای تغییراتی که احتمالاً هوش مصنوعی ایجاد می کند، فکر کنید و خود را برای مهارت‌های جدید آماده کنید.

ما در شرکت هوش مصنوعی آویر در خدمت شما هستیم تا با محصولات خود، کارهای شما را آسان‌سازی کنیم. پیشرفت کسب‌وکارها در گروی همگام شدن آن‌ها با تکنولوژی روز است. با آویر می‌توانید همگام با تکنولوژی حرکت کنید. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه محصولات آویر مراجعه کنید.